Erkek, ailesinin geçimini sağlamalıdır
İslâm dini aile içinde yapmış olduğu iş taksiminde ev işlerini kadına, dış işleri de erkeğe yüklemiştir. Bu sebeple evin ve ailenin bütün ihtiyaçlarının temin edilmesi görevi erkek üzerine yüklenmiştir ve bu vazifenin farz olduğu bildirilmiştir.
“…Erkekler, kadınlar üzerine hâkimdir (onların reisidir)ler…” (Nisa, 34)
“Mallarından infak etmeleriyle…”diyerek mihir ve nafaka gibi kadının ihtiyaçlarını görmeye erkek mecburdur.” (Kadı Beyzavi Tefsiri)
“Her biriniz birer çobansınız ve her biriniz güttüğünüzden sorumlusunuz… Evin erkeği bir çobandır, aile bireylerinden sorumludur. Kadın, kocasının evi içinde bir çobandır ve güttüğünden mesuldür.” (Buhari)
Hakîm İbnu Mu'âviye babası Mu'âviye'den (ra) anlatıyor: "Ey ALLAH'ın Resûlü! dedim, bizden her biri üzerinde, zevcesinin hakkı nedir?"
"Kendin yiyince ona da yedirmen, giydiğin zaman ona da giydirmen, yüzüne vurmaman, takbîh etmemen, evin içi hariç onu terk etmemen." (Ebu Davud)
Muaviye el-kuşeyri'den; demiştir ki: Resûlullah’ın (asm) yanına varıp; Hanımlarımız hakkında ne dersiniz? diye sordum da; "Yediklerinizden onlara da yediriniz, giydiklerinizden onlara da giydiriniz, onları döğmeyiniz ve kötülemeyiniz" buyurdu. (Beyhaki)
ALLAH Resûlü (asm) de veda haccı hutbesinde şöyle demiştir: "Kadınlar konusunda ALLAH'tan korkun ve bilin ki, siz onları ALLAH’ın emanetleri olarak yanınızda bulunduruyorsunuz." (Müslim)
Yukarıdaki hadislerden de anlaşılacağı üzere, erkek evinin geçimini sağlamakla vazifelidir. Ahirette bundan mesul olacaktır.
Ailesinin geçimini sağlamak isteyen erkeğe ALLAH (cc) yardım eder
Ebu Hureyre’den (ra) rivayetle:
"ALLAH aile fertlerinden geçim yükü ölçüsünce yardım, bela ölçüsünce sabır verir." (Camiü’s-Sağir)
Enes’den (ra) rivayetle:
ALLAH bir kula aile, mal ve çocuk gibi bir nimet verir, o da “MaşâALLAH, la kuvvete illâ billâh (ALLAH dilediğini yapar. Kuvvet ancak ALLAH’ın yardımıyladır) derse, o nimet hakkında ölüm ve dışında hiçbir afet görmez. (Camiü’s-Sağir)
Erkek, ailesinin geçimini helal yoldan sağlamalıdır
Erkek, eşinin ve çocuklarının rızkını helâl yoldan kazanmalı ve asla harama sapmamalıdır. Böyle yaparsa çocukları da, terbiyeli, temiz ve doğru dürüst olur. Bunun tersini yapar da, aile ve çocuklarının yeme içme ve giyimlerinde harama saparsa kıyamet gününde bu yaptıklarından mesul olacağını bilmeli ve haram nafaka ile beslediği çocuklarından kendisine bir hayır gelmeyeceğini unutmamalıdır. Ayrıca yarın kıyamet gününde onun çoluk çocuğu yakasına yapışacak ve: “Ya Rabbi! O bizim haberimiz olmadan bize haram yedirdi. Bize öğrenmemiz gereken şeyleri öğretmedi. Bizi cahil bıraktı, ondan hakkımızı al.” demek suretiyle davacı olacaklardır.*
Bazı günahlar vardır ki sadece ev halkının hacetini gidermekle affolunur
Helâl rızık ve helâl kazancın ahlâk üzerindeki tesiri çok büyüktür. Erkeğin çoluk çocuğunun rızkını temin sebebiyle çektiği sıkıntılar sebebiyle günahları af olur. Çünkü Resûlullah (asm) şöyle buyuruyor:
“Helâl mal talebiyle yorulup akşamlayan kimse kötü günahları af olmuş halde geceler.”
“Günahlardan öyleleri vardır ki, onlar namaz kılmakla, oruç tutmakla ve hacca gitmekle af olmaz. (O günahlar) sadece çoluk çocuğunun nafakası için çekilen sıkıntılar sebebiyle af olunur.” *
Erkekler kadınlar üzerinde hâkimdirler, ev halkından sorumludurlar
Ailevi hayatın güzelce devam edip bozulmaması için son sözü söyleyecek bir merciin olması lazım geliyor. Bu özelliği de ALLAH (cc) erkeğe vermiştir. Çünkü bir işe birden fazla el karışırsa o iş karışır. Zaten idarenin bir merkezde olması kâinatta devam ede gelen ilahi bir kanundur. Bu adalet ve istikamet vesilesi olsun diye verilmiştir. Eğer su’-i istimal edilerek zulme ve vesile edilirse cezasız kalmaz. Bu hakikati su’-i istimal edenlere binaen reddetmek ise sosyal hayatın temel taşını teşkil eden ailevi saadeti yok etmek demektir ki, buna riayet etmeyen ailelere dikkat edilse sayamayacağımız kadar numuneler görmek mümkündür.
“…Erkekler, kadınlar üzerine hâkimdir (onların reisidir)ler…” (Nisa, 34)
Aile geçimi büyük ölçüde itaate dayanmaktadır. Kadınların kocalarına itaat etmeleri gerektiği yukarıdaki ayette de açıkça belirtilmiştir.
Enes (ra) Resül-ü Ekrem Efendimiz’in (asm) şöyle buyurduğunu rivayet ediyor:
"Allahu Teâlâ her idareciyi idare ettikleri hakkında sorguya çekecektir. Haklarını gözetmiş mi, yoksa zâyi mi etmiş? Öyle ki, kişiyi aile fertleri hakkında bile sorguya çeker." (Buhari)
Erkek çocuklarının terbiyesinde ve ev işlerinde eşine yardımcı olmalıdır
Bu da erkeğin önemli görevlerinden biridir. Gerçi çocuğun terbiyesi annenin görevidir. Fakat bu hususta erkeğe de önemli görevler düşmektedir.
Çocuğun anasına karşı olan saygısı ve hürmetini, meşgul olduğu sanatta daim olmasını, gelip giderken küçük ve büyüklerine karşı olan sevgi ve saygısını kontrol etmek babaya düşen bir görevdir. Erkek çocuklarına karşı olan vazifelerini ifa ettiği gibi, ailesine yapacağı ev işlerinde yardımcı olmak ve Resûlullah'ın (asm) bu husustaki sünnetine tabi olmak en büyük gayesi olmalıdır.
Peygamberimiz (asm) buyuruyor ki:
“Sizin hayırlınız, kadınlarınıza karşı hayırlı olanınız ve ailesine karşı en şefkatli olanınızdır.”
Erkeğin ailesine karşı alçak gönüllülük ederek karısına yardımcı olması, ailenin huzur ve saadetini temin edeceği gibi bolluk ve bereketin artmasına, evlilik bağlarının sağlamlaşmasına, karısını daha çok kendisine bağlamasına yardımcı olur. Bu erkeğin şan ve şerefini muhafaza etmesi demektir.*
İrbad bin Sâriye rivayet ediyor:
"Erkek, hanımına su dahi içirse ondan sevap kazanır." (Camiü’s-Sağir)
Erkek ailesinin ibadetleriyle ilgilenmeli, onlara dini inançlarını öğretmelidir
Erkek, gerek ailesinin ve gerekse çocuklarının ALLAH'a karşı olan ibadetleriyle sıkı sıkıya ilgilenmeli ve eğer borçlarını ifa etmiyorlarsa onlara yapmaları için emir vermelidir. Çünkü erkek onların bu husustaki borçlarından ALLAH katında sorumludur.
ALLAH (cc) buyuruyor ki;
“(Ey Resûlüm!) Ailene namazı emret, (kendin de) ona sabırla devam et! Senden rızık istemiyoruz. (Bil‘akis) seni biz rızıklandırıyoruz. (Güzel) âkıbet, takvâ (sahipleri) içindir.” (Taha, 132)
Erkek, ev halkına dinî inançlarını, ALLAH'ın ve Resûlullah'ın (asm) emir ve nehiylerini öğretmelidir.
Peygamberimiz (asm) buyuruyor ki:
“Kabile ve ehlinize dönerek onlara iman ve amel ile ilgili meseleleri öğretiniz.”
“Ey îmân edenler! Kendinizi ve âilenizi, yakıtı insanlar ve taşlar olan bir ateşten koruyun!...” (Tahrim, 6)
Erkek ailede ne fazla baskı yapmalı, ne de müsamahakâr olmalıdır
Bir erkeğin gerek evinde ve gerekse eve gelip giderken aile ve çocuklarına karşı aşırı derecede asabi davranıp bağırması, çağırması ve evdekileri korkutması evde âdeta dehşet saçması İslamın yüce ahlâkına uymaz. Çünkü bu çeşit hareketler ev halkını erkekten soğumalarına ve ondan nefret etmelerine yol açar. Bu arada çocuklar da yanlış yollara saparak ailede huzur bozulmuş olur.
Bir erkeğe yakışan evinde ve dışarıda gayet vakur ve ciddî hareket ederek çocuklarının ve hanımının terbiyesi ile uğraşması gerekir. Fakat aynı zamanda onlara karşı güler yüz, tatlı dille şefkat ve merhametle muamele etmeli ve onlara aile büyüğü ve aile reisi olduğu hissini vermelidir.
Resûlullah (asm): “İnsanların en kötüsü ehlini sıkan, ailesi üzerinde baskı kurandır.” diye buyurdular. Ashâb: “Ya Resulallah, insan ailesi üzerine baskı kurabilir mi? diye sordular. Resûlullah şöyle buyurdu: “Eve gelince hanımı korkudan titrer, çocukları kendisinden kaçar. Evden çıktığı zaman ise karısının yüzü güler ve ailesi sevinir.
Erkek aile fertleri üzerinde fazla müsamahakâr da olmamalıdır. Erkek aşırıya kaçmamak üzere gayretli ve kıskanç olmalıdır. Onların evin dışındaki hareketlerine geliş gidişlerine, yabancılarla olan münasebetlerine, giyim ve kuşamlarına bilhassa dikkat etmelidir. Onların İslâm terbiyesi, İslâm ahlâk ve an'anesi üzere olmalarını sağlamalıdır.
Erkek, eşine karşı olan güzel muamelesinde itidâli elden bırakmamalı, karısının gözünde otoritesini kaybetmemelidir. Ahlâk dışı hareketini görünce derhal sertleşmeli ve bu çeşit fiillere asla müsamaha etmemelidir. Dine ve insanlığa bir iş yapacak olursa derhal karşı çıkmalı ve buna engel olmalıdır. Çünkü karısına karşı olan otoritesini kaybeden erkek karısının isteklerine tabi olmaya başlar ve artık kadının ahlâkının sükût devresi başlar. Artık, erkeğin ailesi üzerinde hiçbir otoritesi kalmaz.
Peygamberimiz (asm) buyuruyor ki: “Karısına kul olan yüzüstü sürünsün.”
Karısının isteklerine uyan bir erkek onun kölesi durumuna düşer ki, böyle bir erkek lânet edilmeye lâyıktır. Çünkü ALLAH (cc) erkeği kadının hâkimi kılmış ve öyle yaratmıştır. O, karısının emirlerine itaat etmekle ALLAH'ın bu hükmünü tersine çevirmiş ve şeytana itaat etmiş olur.*
Erkeğin ailesi için yaptığı şeyler sadakadır
Amr bin Ümeyye’den (ra) rivayetle:
"Aile fertlerine yapmış olduğun her iyilik onlara bir sadakadır." (Camiü’s-Sağir)
Mikdam bin Ma’dikerib’den rivayetle:
"Hanımına yedirdiğin senin için sadakadır, çocuğuna yedirdiğin senin için sadakadır, hizmetçine yedirdiğin senin için sadakadır, kendin yediğin senin için sadakadır." (Müsned)
Ebu’l- Mes’ud (ra) rivayet ediyor:
"Kişi sevabını ALLAH’dan bekleyerek ailesine bir harcamada bulunduğunda bu kendisi için sadaka olur." (Buhari)
Bediüzzaman Said Nursi Hazretleri de aile saadetinin devamı hakkında Hanımlar Rehberi adlı eserinde bu konuya şöyle temas etmiştir
Aile saadeti, eşler arasında karşılıklı sevgi, saygı ve anlayış esasına dayanır
“Kadınların zahiri güzelliğinin en güzeli, erkeğin hanımının şefkatine ve kadınlığına mahsus güzellik ve ahlakına sevgisini bina etmesiyle olur.
Bir erkek hanımını ebedi hayatında ebedi ve sevimli bir hayat arkadaşı olduğu cihetle ihtiyarlandıkça ona karşı daha ziyade hürmet ve merhamet ile muhabbet göstermesi lazımdır
.
En bahtiyar o âdemdir ki; saliha zevcesini ebedi hayatta kaybetmemek için hanımını taklit etmeli. O da salih olmalı.
Bir erkek bir kadınla evlenmesinin gayesi, ebedi bir hayat arkadaşı ve saadet ve günahlardan kendini muhafaza ettiği için olmalıdır.
Erkeklerde de haysiyet namus seciyesi fıtratlarında vardır. Bu namusta halis ücret ve mukabelesiz samimi bir kahramanlık derç edilmiştir. Bir erkeğin hanımına karşı vazifesi haysiyet ve namus seciyesiyle ailesini himaye etmelidir.
Bir ailenin hayat saadetini temin etmesinin mühim sebeplerinden biriside karı ve koca arasında karşılıklı bir emniyet ve samimi bir hürmet ve muhabbetle devam eder.
Kocanın eşi hakkında dünyevi çok fazla emelleri ve maksatları varsa bunlar bu dünyaya sığışmadığından kanaatkâr olup ahirete havale etmelidir.
Bir erkek hanımını Rahmet İlâhiye’nin sevimli latif bir hediyesi olduğu için sevmelidir.
Bir erkeğin hanımına karşı muhabbeti ALLAH için olsa; o muhabbet elemsiz bir lezzet verir.
Bir erkek hanımına olan muhabbetini helal dairesinde yani latif şefkatine güzel ahlakına bina ettiği ve diğer günahlardan da muhafaza ettiği takdirde aralarında samimi bir muhabbet teşekkül eder.
*Evlilik ve Aile Hayatı
Anasayfa 
] 
