Çocuğumuz ve arkadaşı
Arkadaşlık ilişkileri, çocuğun evinde karşılanamayan en büyük ihtiyaçlarından biridir. Bebeklik dönemlerinde de bu ihtiyaç hissedilmektedir. Arkadaş edinmek çocuğun ruhsal gelişmesini gösteren önemli işaretlerden biri olduğu için çocukların kolay arkadaşlık kuran ve arkadaşlıklarını devam ettiren bireyler olmasını ailenin desteklemesi gerekir. Bazı çocuklar arkadaşlık kurmakta güçlük çekerler, ancak düzenli yönlendirme ve destekle bu değiştirilebilir. Peki ebeveynler bu durumda ne yapabilir?
Aracı olmalı ve desteklemeli
Anne-babanın yaptığı yanlışlardan biri de çocuklarının kendi kendilerine kolayca arkadaş edinebilecekleri düşüncesidir.
Çocuklar arkadaşlarını kolayca bulsalar bile arkadaşlığı devam ettirmeleri için görüşebilecekleri ortam olması gerekir. İşte burada anne-babaya önemli görevler düşmektedir. Yaz kampları ve benzeri fırsatlar değerlendirilmeli, çocuklara sağlıklı arkadaşlıklar geliştirmeleri için ortamlar oluşturulmalıdır.
Yol açılmalı
Çocuklar yönlendirmeye ihtiyaç duydukları kadar kendi kararlarının bazılarını kendileri vermelidir. Makul sınırlar içerisinde tecrübe kazanmalarına izin verilmelidir.
Anne-baba çocuklarının arkadaşlık kurmasını istese de kötü arkadaşlıklar kurmasından bir o kadar çekinirler. Ne var ki eğer ortada tehlikeli bir durum söz konusu değilse çocukların hangi arkadaşlıklarının yürüdüğünü hangi arkadaşlıklarının yürümediğini görmelerine fırsat verilmeli...
Anne-babası yanında iyi eğitim almış bir çocuk kötü ve iyi ayrımını yapmakta çok da zorlanmayacaktır. Arkadaşsın kalmak; kötü arkadaş edinmek kadar kötü sonuçlar doğurabilir.
Başarı ve özgüven
Arkadaşlık aslında ortak ilgi alanlarına dayanmaktadır. Çocuğun pek fazla arkadaşı yoksa ona, üzerinde arkadaşlık geliştirebileceği ilgi alanları kazandırılmalıdır.
Bu alanlar; yüzme, tenis veya sosyal faaliyetler yapan gençlik topluluklar olabilir. Anne-baba, çocuğun kendine olan güveninin gelişmesi için de kazanılan başarıları kutlamalı, yeni başarıların önünü açmalıdır..
Farklılıklara saygı duyulmalı
Çocukların sosyal ihtiyaçları farklılık gösterebilir. Bazı çocuklar sadece bir kaç arkadaşla iyi vakit geçirirken bazı çocuklar bir çok kişiyle arkadaşlık etmekten zevk alabilir. Çocuklarımıza destek olurken bu farklılıklara özen göstermeliyiz. Kardeşler arasında da böyle farklılıklar olabilmektedir ve anne-babanın yaptığı bir hata da kardeşleri birbirine benzetmeye çalışmaktır!
İyi bir örnek olmalı
Bir çok konuda olduğu gibi arkadaş edinmede de en iyi öğretici yol; çocuğa model olmaktır. Anne-babanın kendi arkadaşlarıyla olan ilişkileri çocuğu etkileyecektir. Eğer anne-baba olumlu örnek olursa çocuğun arkadaş edinme ve arkadaşlığını sürdürme performansı artacaktır.
Ergenleri anlamaya çalışın
Ergenlik, çocuklukla yetişkinlik arasındaki çok önemli gelişim dönemidir. 12-21 yaşlarını kapsar. Hem fiziksel hem de psikolojik değişimler meydana gelir.
Ergen ruhsal olarak ne yaşar?
Kimlik arayışı içinde olması yaşamına düzensizlik, dengesizlik getirir. Kendi içinde sürekli kavga halindedir. Kendini, çevresini anlamaya çalışır. Pek çok sorun yaşar.
Nedir bu sorunlar?
Sorumluluk almaz, öfkelidir. Yalan söyler. Okulda başarısız olabilir. Sürekli tutum değiştirir. Aynı olaya farklı tepki verebilir. Çabuk değişir, inatçıdır.
Bunlar normal mi?
Evet. Sosyal onay, statü arzusundaki bu insanın rol değişimiyle birlikte özgürlük eğilimi vardır.
Ailelerin tepkisi ne oluyor?
Çocuklarının evden uzaklaşıp arkadaşlarını tercih ettiklerini düşünüyorlar. Çünkü ergen, arkadaşlarıyla daha fazla vakit geçirmek ister. Evle ilişkilerini sınırlar, evdeyken de odaya kapanır. Telefon konuşmaları artar. Bilgisayar başında uzun zaman geçirir.
Bu davranışlarla neyi amaçlarlar?
Müdahaleden uzaklaşmayı.
Püf noktaları
- Çocuğunuzu bekleyen sorunlar konusunda bilgi sahibi olun.
- Çocuğunuzun yargılayan yapısına karşı sabırlı ve itinalı davranın.
- Okuluyla ilişki kurun.
- Doğru iletişim kurma yöntemlerini uygulayın.
- Katı, sert bir tutum izlemeyin. Sabırlı, sevgi dolu ve hoşgörülü olun.
- Çocuğunuzun durumunda normalden sapan, süregelen ve yerleşen davranışları fark edin.
- Sen böylesin, şöylesin demeden, fikrini alın.
- Çocuğunuzu kesinlikle kimseyle kıyaslamayın.
Öfkeli ergen ve siz
- Paniklemeyin, cezalandırmayın: Paniğe kapılır, çocuğunuzun her sorumsuz davranışının üzerine gider ve cezalandırırsanız, yalnız çocuğunuzu değil, kendinizi de deliye çevirirsiniz.
- Sorumluluk üstlensin: Sorumsuz davranıyorsa yakınmayın, sorumluluk verin. Yardım etme çabalarıyla sadece büyümesini engellersiniz.
-Teşvik edin: Geri çekilerek kendi sorumluluğunu taşımasına olanak verirseniz, yararını göreceksiniz.
-Karşılık vermeyin: İlk öfke nöbetlerinde sağduyulu davranırsanız kendine çekidüzen verecektir.
Milli Gazete